⚽ Cây Rừng Ngập Mặn

TMO - Xác định rừng ngập mặn ven biển có vai trò quan trọng trong phòng hộ, giảm nhẹ thiên tai, bảo tồn đa dạng sinh học, giảm phát thải khí nhà kính thời gian qua UBND tỉnh Phú Yên tăng cường chỉ đạo các sở, ngành địa Căn cứ kết quả giám định ngày 25/12/2020 của Viện nghiên cứu sinh thái và môi trường rừng - Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam thì nguyên nhân cây rừng ngập mặn bị chết là do hiện tượng bao bí xung quanh rừng làm độ mặn của nước tăng cao, lô rừng bị ngập triều Rừng ngập mặn ở nước ta không chỉ là nguồn cây xanh điều hòa không khí, Là lá chắn phòng hộ ven biển mà còn mang lại nhiều giá trị về lợi ích kinh tế cho người dân. Cụ thể: Rừng ngập mặn cung cấp nhiều dược liệu, chất đốt, nguyên liệu cho một số ngành công Cây rừng ngập mặn có thể thích nghi cao để phát triển trong những môi trường nhiễm mặn. Những loài cây ngập mặn khác nhau sử dụng một hoặc kết hợp những quá trình sau để thích nghi với những điều kiện nhiễm mặn: Thạc sĩ Trịnh Thị Ngọc Hiện thuyết minh: “Trồng rừng dừa, đước, bần, mắm ngập mặn tạo ra thảm thực vật sinh trưởng đa dạng, hàng ngày các vật liệu lá cây, vỏ cây, nhánh cây rơi tự nhiên xuống lòng nước phân hủy, tạo ra vi sinh vật có lợi cung cấp dinh dưỡng tải jrmnt Hình nền : Rừng ngập mặn, bờ biển, Người lướt sóng, Ván lướt sóng, Tác phẩm nghệ thuật, Nước, Đám mây, Bầu trời 1920x1080,2186987 We use cookies and other technologies on this website to enhance your user experience. Bài viết Đánh giá thích nghi sinh thái cây mắm trắng (Avicennia alba) phục vụ quy hoạch không gian phát triển rừng ngập mặn ven biển tỉnh Nghệ An trình bày đánh giá thích nghi đất rừng ngập mặn tiềm năng cho các loài cây ngập mặn là bài toán phân tích và ra Rừng ngập mặn và rừng chắn cát thuộc rừng phòng hộ nên không được khai thác. Rừng đặc dụng là các vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển để bảo tồn tự nhiên nên cũng không được khai thác. Đáp án cần chọn là: A. Câu 3 Rừng phòng hộ ở nước ta không bao gồm Theo ông Hiển, 6 tháng trước, UBND quận Hải An đã có văn bản giao Công an quận Hải An điều tra, xác minh và tham mưu xử lý đối tượng gây ra việc cây rừng ngập mặn chết hàng loạt. Video: Cận cảnh cánh rừng phòng hộ rộng 5,4ha đang xanh tốt bỗng chết khô ở Hải Phòng HxaB. NĐT – 1150 Thứ hai, 08/11/2021 Dù diện tích rừng tăng, nhưng khu rừng ngập mặn trồng 43 tuổi lớn nhất Việt Nam * này đang gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng suy giảm “sức khỏe”. Chất lượng cây và môi trường rừng kém đi, đã có những mảng cây rừng bị chết từ bên trong lõi… Vừa qua phà Bình Khánh, chỉ cách huyện Nhà Bè bên kia là con sông Soài Rạp, nhưng chúng tôi đã bỏ lại phía sau cảnh xe cộ ngột ngạt, người và khói bụi. Càng đi sâu về phía trung tâm huyện Cần Giờ không khí càng trong lành bởi con đường Rừng Sác đâm xuyên thẳng qua vùng lõi rừng ngập mặn Cần Giờ để hướng ra biển. Rừng ngập mặn và đường Rừng Sác nhìn từ trên cao. Ảnh Lê Quân Trong tổng gần ha rừng ngập mặn còn lại của Việt Nam, rừng ngập mặn Cần Giờ là khu rừng duy nhất phục hồi từ hậu quả của chiến tranh chất độc hóa học. Được hình thành trên vùng châu thổ rộng lớn của các cửa sông Đồng Nai, sông Sài Gòn và sông Vàm Cỏ, trong chiến tranh Việt Nam, rừng ngập mặn Cần Giờ đã gần như bị hủy diệt hoàn toàn bởi hơn 1 triệu gallons các hóa chất diệt cỏ, chất độc da cam. Hơn một nửa diện tích rừng bị chết. Những cánh rừng bạt ngàn xanh tốt biến thành một vùng hoang hóa, môi trường sinh thái bị ô nhiễm nặng nề. “Sau 1975, đa số còn lại chỉ là cây bụi cao 1 – 2m hoặc đất trống. Đứng sâu trong đất liền cũng có thể nhìn thấy rõ tàu thuyền đi lại từ biển vào cảng Sài Gòn.”, PGS-TS. Viên Ngọc Nam, Đại học Nông Lâm nhà khoa học gắn bó với công cuộc phục hồi rừng ngập mặn Cần Giờ ngay từ những ngày đầu, nhớ lại. Rừng ngập mặn bị thu hẹp? Hiện chiếm tới 97% tổng diện tích rừng và là rừng ngập mặn duy nhất của thành phố, rừng ngập mặn Cần Giờ không chỉ là lá chắn cho thành phố trước gió bão mà còn là “lá phổi” cho con người. Khu rừng cũng được ví như là “quả thận” lọc nước và chống xói lở bờ biển bảo vệ thành phố. Phân tích dữ liệu từ Clark Labs, Đại học Clark cho thấy, diện tích rừng ngập mặn land cover ở Cần Giờ tăng lên trong 20 năm qua. Từ năm 1999 – 2018, đã tăng ha rừng ngập mặn, và là tỉnh thành có mức tăng rừng ngập mặn cao thứ hai Việt Nam. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng hình ảnh vệ tinh để theo dõi những thay đổi trong khu vực rừng ngập mặn. Ba loại đất chính được lập bản đồ gồm rừng ngập mặn, đất ngập nước ven biển và nuôi trồng thủy sản trong ao. Tuy nhiên, từ năm 2014 – 2018, Clark cho thấy Cần Giờ đã bị giảm ha rừng ngập mặn. Xu hướng diện tích rừng ngập mặn Cần Giờ bị giảm trong những năm gần đây cũng được tìm thấy từ dữ liệu trên Global Forest Watch**. Từ năm 2016 – 2020, độ che phủ diện tích rừng Cần Giờ bị mất tree cover loss đã tăng lên hàng năm, cao nhất là năm 2020. Độ che phủ diện tích rừng được tính theo Global Forest Watch là tất cả các thảm thực vật có chiều cao lớn hơn 5 mét, có thể là rừng tự nhiên hoặc rừng trồng với độ che phủ tán cây canopy cover từ 30% trở lên. Độ che phủ diện tích rừng bị mất có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như phá rừng, cháy rừng, sâu bệnh, bão, khai thác gỗ bằng máy móc. Theo Global Forest Watch, trong vòng 20 năm qua, Cần Giờ đã bị mất tới 144 ha độ che phủ diện tích rừng, tương đương diện tích của 269 sân bóng đá. Đây thực sự là một con số rất lớn, nhất là khi theo báo cáo của cơ quan chức năng diện tích rừng ngập mặn Cần Giờ tăng hằng năm do rừng đã được trồng thêm những năm qua. Trao đổi với chúng tôi về số liệu rừng ngập mặn Cần Giờ từ Global Forest Watch, ông Lâm Tùng Quế, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm Lâm khẳng định rừng phòng hộ Cần Giờ được bảo vệ rất tốt, chỉ tăng chứ không giảm. Thống kê của Ban quản lý Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ, diện tích rừng ngập mặn Cần Giờ tăng từ hơn ha kể từ khi kết thúc chiến tranh năm 1975 lên hơn ha, trong đó rừng trồng là hơn ha. Theo ông Quế, 20 năm qua, nếu diện tích rừng bị mất thì chỉ có thể là do có một số dự án đầu tư được xây dựng trong rừng, hoặc là diện tích nằm trên đất nông nghiệp. Tuy nhiên, Chi cục Kiểm lâm từ chối cung cấp bản đồ thể hiện vùng ranh rừng phòng hộ Cần Giờ. Vùng nuôi tôm tự nhiên trong rừng ngập mặn Cần Giờ. Ảnh Lê Quân Rà soát dữ liệu từ Chi cục Kiểm lâm từ năm 2001 – 2018, đã có gần 158 ha rừng phòng hộ Cần Giờ nhường chỗ cho 21 dự án đầu tư trong rừng, như đường Rừng Sác, đường truyền tải điện 110KV An Nghĩa – Cần Giờ, ống dẫn khí Phú Mỹ – trạm quản lý đường sông Duyên Hải, trung tâm dã ngoại thanh thiếu niên thành phố… Ghi nhận thực tế cũng cho thấy trong khoảng 20 năm trở lại đây, người dân đã chặt bỏ hàng loạt thảm cây ngập mặn tái sinh hoặc dừa nước trên đất nông nghiệp để làm ao nuôi tôm, thủy sản. Từ khoảng năm 2017, người dân có xu hướng san lấp nhiều ao nuôi trồng thủy sản để bán nền. Giá đất ở khu vực này đã nhảy vọt từ khoảng 200 triệu đồng/100 m2 lên tới cả tỷ đồng/100 m2 sau thông tin chính quyền thành phố sẽ xây cầu Bình Khánh và dự án đô thị lấn biển Cần Giờ. TS. Trương Văn Vinh, Phó trưởng khoa Lâm Nghiệp, trường Đại học Nông Lâm cho biết người dân được phép chặt dừa nước nằm trên đất mình sở hữu làm ao nuôi trồng thủy sản, và điều này chấp nhận được. Tuy nhiên ông lưu ý, dừa nước là một hệ sinh thái có đặc thù riêng, có khả năng chống sạt lở đường bờ rất tốt. Báo động chất lượng rừng Trong tình trạng trên, mối đe dọa lớn nhất với rừng ngập mặn Cần Giờ hiện tại có vẻ không phải vì quá ít cây mà là quá nhiều cây; một dấu hiệu cảnh báo cho việc bảo vệ rừng đang quá phụ thuộc vào một loài và thiếu kỹ thuật lâm sinh cần thiết. Việc giải đoán hình ảnh vệ tinh và khảo sát thực địa của nhiều nhà khoa học các năm qua cho thấy đã có nhiều mảng cây trong rừng ngập mặn Cần Giờ bị chết. PGS-TS. Viên Ngọc Nam nhận định “Nguyên nhân có thể vì cây rừng có mật độ quá dày nhưng đã không được tỉa thưa, gây tình trạng cây bị suy thoái, sâu bệnh, hoặc chết. Cây cao không cân đối cũng dễ ngã đổ khi bị sét đánh”. Cây rừng ngập mặn Cần Giờ do mật độ dày nên sinh trưởng kém, còi cọc, cong vẹo, sâu bệnh phát triển. Ảnh Trương Văn Vinh Sau 43 năm khôi phục lại hệ sinh thái rừng ngập mặn, rừng ngập mặn Cần Giờ chủ yếu là rừng trồng thuần loài, với loài cây chính là đước Rhizophora apiculata chiếm 97% tổng diện tích rừng trồng. “Mục đích trồng rừng đầu tiên ở Cần Giờ là phủ xanh nhanh trên diện tích đã bị huỷ hoại trong chiến tranh, Đước được trồng ở những nơi có thể sống. Sau này mới chuyển qua trồng một số loài như dà vôi, cóc trắng, vẹt tách, đưng, mấm, bần trắng… nhằm đa dạng loài”, PGS-TS. Viên Ngọc Nam giải thích nguyên nhân trồng rừng thuần loài. Dữ liệu 20 năm qua cho thấy mặc dù việc cấm tỉa thưa rừng ngập mặn Cần Giờ có thể đã góp phần tăng diện tích rừng nhưng lại gây nguy hại tới sức khỏe khu rừng. Tuy nhiên, chất lượng rừng ngập mặn Cần Giờ đang bị suy giảm. Điều này đã được các nhà khoa học gióng lên hơn chục năm qua, sau khi UBND “đột ngột” ban hành quyết định số 3172/QĐ-UB-CNN cấm tỉa thưa rừng ngập mặn Cần Giờ vào năm 1999. Một nghiên cứu đánh giá chất lượng rừng ngập mặn Cần Giờ vào năm 2009 của nhóm tác giả Phạm Thế Dũng, Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Bộ cho thấy chất lượng rừng và môi trường nước dưới rừng đã suy giảm qua nhiều chỉ số. Sau 10 năm không tỉa thưa, nghiên cứu đánh giá dinh dưỡng mùn, đạm, lân còn khá cao trong đất và có thể đảm bảo cho sinh trưởng của cây. Tuy nhiên, sự lưu thông thoát thủy đã kém đi. Thành phần đất, cát ở nhiều nơi trong rừng, lẫn hàm lượng mùn do quá trình phân hủy của thảm mục tích tụ dài ngày đều đã vượt ngưỡng cho phép và còn khả năng tăng cao trong tương lai. Ngoài ra, không gian sống của cây rừng đã quá nhỏ, mật độ cây trồng dày đặc dẫn đến tình trạng sâu bệnh tăng dần theo tuổi, cao nhất ở cây 30 năm tuổi, gấp 6 lần cây 10 năm tuổi, khiến cây đổ ngã và ảnh hưởng đến sinh trưởng của rừng. Chất lượng rừng ngập mặn Cần Giờ đang bị suy giảm. Ảnh Trương Văn Vinh Một nghiên cứu khác, của nhóm tác giả PGS-TS. Viên Ngọc Nam công bố từ năm 2014, so sánh rừng chưa tỉa thưa với khu vực thử nghiệm đã tỉa thưa ở Cần Giờ chứng minh được rằng sau hai lần tỉa thưa, rừng ngập mặn Cần Giờ hấp thụ CO2 nhiều gần gấp đôi so với rừng chưa được tỉa thưa, ở mọi độ tuổi. Cây cũng mạnh khỏe với tán lớn hơn so với trước khi tỉa thưa. Ông Lâm Tùng Quế xác nhận hiện nay cây rừng phát triển rất kém, thân cây còi cọc, cong vẹo, dễ sâu bệnh,… Việc chỉ quan sát bằng mắt thường cũng có thể thấy những cây ở bìa rừng thường có tán rộng, có khi lên tới 20m2, bộ rễ phát triển rất đẹp, người có thể lên đứng. Nhưng đi vào trong rừng, cũng cây cùng năm trồng thì bộ rễ không phát triển mà thẳng băng, tán nhỏ vì không có không gian phát triển. Dữ liệu 20 năm qua cho thấy mặc dù việc cấm tỉa thưa rừng ngập mặn Cần Giờ có thể đã góp phần tăng diện tích rừng nhưng lại gây nguy hại tới sức khỏe khu rừng. “Chúng tôi sống nhờ vào rừng ngập mặn” Con người có thể sống hòa thuận với rừng ngập mặn. PGS-TS. Viên Ngọc Nam cho biết, Khu Bảo tồn rừng ngập mặn Matang, Malaysia là rừng trồng nhưng vẫn được khai thác gỗ để hầm than và trồng lại trên cơ sở kết hợp hài hoà giữa môi trường, kinh tế và xã hội. Malaysia đã thực hiện cả trăm năm nay và rất hiệu quả. Nếu không khai thác, cây cũng sẽ chết và lãng phí lượng gỗ khá lớn. Một mảng cây rừng ngập mặn bị chết. Ảnh Lê Quỳnh Báo cáo của nhóm tác giả Huỳnh Đức Hoàn, Ban quản lý Khu Dự trữ sinh quyển Cần Giờ, cho thấy rừng ngập mặn Cần Giờ có đầy đủ dịch vụ sinh thái của một rừng ngập mặn, không chỉ cung cấp lương thực, vật liệu thô, trữ lượng gỗ, nước ngọt, dược liệu mà còn có các chức năng lọc nước, điều hòa khí hậu, chống xói lở, hỗ trợ môi trường sống các loài, đa dạng nguồn gen… “Chúng ta đang bỏ phí một nguồn nguyên liệu quý từ cây dược liệu trong rừng ngập mặn Cần Giờ”, TS. Lê Xuân Thuyên, Đại học Khoa học Tự nhiên nhận định. Gần đây, Viện nghiên cứu và phát triển Dược liệu của Đại học Nam Cần Thơ đã nghiên cứu thành công một sản phẩm hỗ trợ bảo vệ gan từ cây ô rô Acanthus ilicifolius. Những giá trị từ hệ sinh thái rừng ngập mặn Cần Giờ đã và đang nuôi sống nhiều người dân Cần Giờ hàng chục năm qua. Báo cáo từ Ban quản lý Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ, chỉ tính riêng giá trị thu hoạch rừng dừa nước trưởng thành của rừng ngập mặn đã khoảng 158 tỷ đồng/năm. Con số này tương đương với tổng thu nhập của khoảng người dân Cần Giờ tính theo mức thu nhập bình quân năm 2020 42,75 triệu đồng/người/năm, gần bằng 1/20 dân số toàn huyện Cần Giờ. “Chúng tôi sống nhờ vào rừng ngập mặn. Tôi đã làm nghề rừng hơn 20 chục năm nay”, anh Nguyễn Trường Hòa, ấp Ba Nghĩa xã An Thới Đông, huyện Cần Giờ, cho biết. “Nghề rừng” của anh Hòa là ban ngày vào rừng chặt quả hoặc lá dừa nước, đào bắt cua, rộp, ốc, đêm đi soi nha ba khía, giăng lưới bắt cá,… Không có đất sản xuất, học không cao, Hòa cho biết cuộc sống của anh và 70% người dân ở ấp anh chỉ biết dựa vào rừng. Thu nhập mỗi tháng của anh Hòa khoảng 8 – 9 triệu đồng, nuôi cả gia đình gồm hai đứa con đang học tiểu học và vợ nội trợ. Giật gấu vá vai. Anh Hòa đã bắt đầu nghĩ muốn lên bờ làm nhưng không có vốn. Người đàn ông này đang hi vọng kênh youtube Cuộc sống Cần Giờ do mình tự làm có thể là một lối ra. Nhưng khó và lo. Không chỉ vì phổi Hòa đã yếu đi vì long nước nhiều, mà còn vì lượng thủy hải sản ngày một cạn. Theo anh Hòa, so với 10 năm trước, lượng thủy hải sản đã giảm từ 50 – 70%. Anh Nguyễn Trường Hòa sống nhờ vào rừng và bằng nghề rừng. Ảnh CTV Nghề nuôi tôm cá tự nhiên trong rừng ngập mặn Cần Giờ của người dân cũng ngày một thất bát. Ông Nguyễn Văn Thẳng sống nhờ rừng bằng nghề nuôi tôm cá tự nhiên đã hơn 20 năm. Từ các con rạch tự nhiên trong rừng, ông Thẳng khoanh đắp bờ bao xung quanh để giữ nước, tạo môi trường tự nhiên cho các loài tôm, cá sinh thả vào sống và phát triển. Tuy nhiên, theo năm tháng, tôm lớn lên dễ bị bệnh hơn, kéo theo mất mùa. Với tổng 6 ha đầm nước nằm giữa bốn bề là rừng, nếu cách đây 10 năm, ông Thẳng mỗi lần thu hoạch có thể được tới vài ba tấn tôm thì nay chỉ còn khoảng 300-400 kg tôm; chưa kể cá, cua, ốc bắt thêm. Được đền bù giải tỏa khỏi rừng, hoặc hướng dẫn cách nuôi trồng mới phù hợp hơn trong rừng, đó là mong mỏi của ông nhiều năm nay. Nguồn lợi thủy sản ngày càng giảm, nguyên nhân không chỉ vì có nhiều người vào rừng kiếm sống và phương tiện đánh bắt “hiện đại” hơn. Nguồn nước bị ô nhiễm cũng là một trong những nghi vấn lớn nhất qua quan sát của người dân ở đây. Chỉ tính riêng giá trị thu hoạch rừng dừa nước trưởng thành của rừng ngập mặn đã khoảng 158 tỷ đồng/năm. Ảnh CTV Thống kê, cứ 10 người thì có 4 người dân huyện Cần Giờ làm nghề nuôi trồng đánh bắt thủy hải sản, nông nghiệp dựa vào tài nguyên thiên nhiên hệ sinh thái rừng ngập mặn và biển. Chỉ tính trong phạm vi rừng phòng hộ Cần Giờ bao gồm diện tích mặt nước sông rạch, năm 2020 có gần hộ dân nuôi trồng sản xuất, chủ yếu qua các nghề nuôi thủy sản tự nhiên trong đầm ao, làm muối, nuôi hàu và đóng đáy. Chưa kể lượng người dân tự do ra vào rừng đánh bắt thủy hải sản tự nhiên và các tài nguyên khác trong rừng, không chỉ là người dân Cần Giờ mà còn ở các tỉnh lân cận Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Long An,…. Làm sao để người dân địa phương được hưởng lợi nhiều nhất từ những giá trị của rừng ngập mặn Cần Giờ, trong đó gồm các giá trị sinh thái và văn hóa mà khu rừng này mang lại? Tiền không lẽ chỉ đổ vào túi của các công ty tư nhân xuống Cần Giờ làm du lịch? Du lịch homestay là một gợi ý của các chuyên gia nhiều năm qua. Điều này giúp người dân gắn bó và ý thức bảo vệ rừng hơn. Chiến lược đảo ngược thiệt hại với rừng ngập mặn vấp phải sự hoài nghi Nhiều chuyên gia đồng ý rằng cần chiến lược khôi phục chất rừng ngập mặn Cần Giờ tích cực hơn. Ông Đinh Minh Hiệp, Giám đốc sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết Sở đã tổng hợp báo cáo vấn đề tỉa thưa rừng ngập mặn Cần Giờ nhưng đến nay UBND thành phố chưa có ý kiến chính thức. Ngoài ra, Sở đang xây dựng Quy chế quản lý và phát triển rừng theo quy định của Luật Lâm nghiệp, trong đó có vấn đề tỉa thưa để tham mưu cho UBND thành phố. Điều này sẽ giúp quản lý và bảo vệ chất lượng rừng ngập mặn Cần Giờ tốt hơn trong tương lai. Sông Lòng Tàu là khu vực có nhiều tàu thuyền đi lại, rừng ngập mặn Cần Giờ giúp khu vực này giảm bớt tình trạng sạt lở. Tuy nhiên chất lượng rừng đang suy giảm. Hình ảnh cho thấy cây rừng ngập mặn dọc sông Lòng Tàu có mật độ quá dày, cây còi cọc, cong vẹo,… Ảnh Trương Văn Vinh PGS-TS. Viên Ngọc Nam cho rằng phần diện tích rừng ngập mặn tự nhiên Cần Giờ hiện nay đã đa dạng loài, là rừng tự nhiên nên có sẵn cơ chế tự cân bằng nên không cần bất kỳ tác động nào vào. Tuy nhiên, hơn ha rừng trồng hiện nay đã 43 tuổi, quá tuổi thành thục 21 tuổi nên chất lượng rừng đã bị suy thoái. Vì vậy, việc tỉa thưa rừng không còn phù hợp nữa. Thay vào đó, nên khai thác toàn bộ diện tích rừng trồng này với một tỷ lệ an toàn và kỹ thuật thích hợp, lần lượt, và trồng lại đa dạng loài cây thích hợp với lập địa cụ thể và sinh thái của từng loài. Quyết định số 4533/QĐ-BNN/KHCN năm 2002, và sau là quyết định số 5365/QĐ-BNN-TCLN năm 2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đều có quy định tỉa thưa với rừng đước trồng thuần loài. Tìm hiểu của chúng tôi, một kết quả của Thanh tra về quản lý và sử dụng đất rừng phòng hộ Cần Giờ vào tháng đã kết luận ban quản lý rừng đã không tỉa thưa để đảm bảo mật độ cây theo quy định, đồng thời chưa thực hiện nghiên cứu về tuổi lão hóa của các loài cây đặc trưng để có kế hoạch đảm bảo phủ độ xanh, chất lượng rừng và phát triển bền vững. Chưa thấy phản hồi từ UBND về lý do tại sao cấm tỉa thưa rừng ngập mặn Cần Giờ từ năm 1999. Rừng ngập mặn Cần Giờ có vai trò đặc biệt quan trọng với và khu vực, đặc biệt trong ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Cần Giờ lại là vùng đất yếu, nguy cơ sẽ còn tiếp tục bị lún. Hiện nay khuynh hướng trên Biển Đông đã xuất hiện nhiều cơn bão mạnh và xuống phía Nam nhiều hơn. Dự báo trong tương lai, có thể những cơn bão lớn có ảnh hưởng trực tiếp lên khu vực nói chung và Cần Giờ nói riêng, sẽ tăng cả về số lượng, mức độ và cường độ. “Nếu sức khỏe rừng ngập mặn không còn, toàn bộ hệ sinh thái vùng sẽ bị đứt gãy, tác động tiêu cực. Để phục hồi lại được phải cần một thời gian rất dài”, PGS-TS. Viên Ngọc Nam cảnh báo. Lê Quỳnh Bài viết được hỗ trợ bởi Mekong Data Journalism Fellowship do Internews’ Earth Journalism Network và East-West Center phối hợp tổ chức ______________ * Cà Mau là tỉnh có tổng diện tích rừng ngập mặn lớn nhất cả nước nhưng rừng ngập mặn nằm phân tán ở nhiều huyện khác nhau. Tính theo diện tích liền khoảnh, rừng ngập mặn Cần Giờ lớn nhất cả nước. ** Global Forest Watch là một nền tảng trực tuyến cung cấp dữ liệu và công cụ để giám sát diện tích rừng đang thay đổi trên toàn thế giới. Nền tảng này là sáng kiến của Viện Tài nguyên Thế giới World Resources Institute, các đối tác bao gồm Google, USAID, Đại học Maryland, Esri, Vizzuality, và nhiều tổ chức học thuật, phi lợi nhuận, công và tư khác. Rú Chá là khu rừng ngập mặn mang đầy tính hoang sơ, ma mị của vùng đất Thừa Thiên Huế. Hành trình du lịch rừng Rú Chá sẽ đem đến bạn những trải nghiệm ban sơ nhất khi rời xa chốn thành thị. Rừng ngập mặn nguyên sinh Rú Chá nằm trên địa phận làng Thuận Hòa, xã Hương Phong, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế. Rừng thuộc hệ đầm phá Tam Giang với diện tích hơn 5 ha. Khi ghé thăm, khu rừng hiện lên với vẻ đẹp nguyên thủy, ma mị. Tên gọi “Rú” theo phương Huế nghĩa là rừng núi, “chá” chỉ một giống cây. Loài thực vật này có tuổi thọ khoảng vài chục năm, trái khá to nhưng không ăn được. Diện tích cây này chiếm đến 90% không gian rừng ngập mặn. Chức năng chính của rừng là ngăn mặn và bảo vệ đất liền. Trước khi trở thành khu du lịch nổi tiếng, Rú Chá trước hết là nơi sở hữu hệ thống động thực vật đa dạng, đặc biệt là thủy sinh đầm phà. Chính nơi đây đã cung cấp nguồn tài nguyên cho người dân địa phương. Nên đi Rú Chá khi nào? Khi đi tham quan Kinh Thành Huế, chùa Thiên Mụ và chợ Đông Ba, du khách có thể ghé thăm rừng ngập mặn Rú Chá. Điều đặc biệt là bạn có thể tham quan khu rừng này hầu hết thời gian trong năm. Trong đó, khoảng tháng 2-9 là thời điểm lý tưởng nhất để ghé thăm Rú Chá. Cả khu rừng phủ đầy không gian thơ mộng, lãng mạn. Đặc biệt, cây chá trổ bông còn báo hiệu mùa mưa lũ. Ngoài ra, du khách nên theo dõi dự báo thời tiết sát sao trước khi khởi hành. Đặc trưng dầm dề “thối đất thối trời” nơi đây không hề phù hợp cho chuyến du lịch thú vị đâu. Cách đi chuyển đến rừng Rú Chá Chỉ khoảng 5 năm trước, du khách chỉ có thể để xe ngoài bìa rừng Rú Chá. Du khách buộc phải lội nước, đường đất nhão nhoẹt thậm chí phải đi đò. Kết quả là tay chân lấm lem như làm ruộng. Thật may là giờ đường vào rừng Rú Chá được đổ bê tông rất thuận tiện. Xuất phát từ trung tâm thành phố Thừa Thiên – Huế, bạn chỉ đi mất khoảng 15km. Đi từ trung tâm Huế theo Quốc lộ 449>> hướng biển Thuận An>> cầu Tam Giang>> Rú Chá. Theo cung đường này, bạn có thể dễ dàng thấy màu xanh rừng nguyên sinh từ đằng xa theo hướng xã Hương Phong. Khi đến gần bạn sẽ thấy rõ hơn các cụm cây chá đan xen vào nhau. Chơi gì ở rừng ngập mặn Rú Chá? Thưởng thức khung cảnh xanh mát Điểm ấn tượng nhất của rừng ngập mặn Rú Chá là khung cảnh xanh ngút ngàn mênh mông. Sắc thái độc đáo này được tạo nên từ hàng ngàn cây chá phủ đầy diện tích 5 ha. Ánh nắng theo từng khoảng thời gian tạo nên các cấp độ màu xanh khác nhau. Ngay khi ngắm nhìn từ đằng xa, du khách đã cảm nhận sự sảng khoái, mát mẻ hiếm có. Con đường bê tông dẫn vào rừng với nhánh rễ ngắn tạo nên cảm giác ma mị. Những cành chá uốn cong đan bện càng làm không gian càng trở nên huyền bí. Mặt nước yên ả với bóng cây đem tới cảm giác bình yên cho mọi đối tượng thưởng thức. Đặc biệt khi thu đến, toàn bộ rừng ngập mặn Rú Chá ngập tràn sắc rồi chuyển dần sang đỏ. Điều này khiến ai cũng phải bật thốt ngỡ ngàng trước món quà của mẹ thiên nhiên. Từ trên cao nhìn xuống, bạn có thể thưởng thức cảnh sắc xanh ngát xen với màu đỏ, màu vàng. Check-in sống ảo Nhiều khách du lịch không ngái đường xa đến rừng Rú Chá Huế để sống ảo. Người ta còn truyền tai nhau rằng rừng ở góc nào cũng lung linh, đẹp mắt. Ngoài nhà nghiên cứu tìm đến, phần lớn khách đến đây để du lịch hoặc chụp ảnh cưới. Con đường dẫn vào đan cài đầy rễ cây ngắn cũng được ví như thánh đường cổ kính của các cặp đôi. Tìm hiểu hệ sinh thái Với hệ sinh thái rừng ngập mặn đặc trưng, rừng Rú Chá sở hữu tới hơn 90% diện tích cây chá. Các cây nằm sát nhau với bộ rễ ăn sâu tạo nên cảnh tượng đặc sắc nhất nhì. Với người đam mê khám phá hoăc nhà nghiên cứu, rừng ngập mặn Rú Chá quả thực là vùng đất có thế giới nguyên sinh cùng hệ động thực vật hoang dã không thể bỏ qua. Ngắm cảnh từ đài quan sát Trong vài năm gần đây, người ta đã cho xếp tháp bê tông giữa Rú Chá vừa để có tầm nhìn bao quát vừa phục vụ du lịch. Đứng trên đỉnh tháp canh, bạn có thể thu vào tầm mắt toàn bộ vùng nước Tam Giang mênh mông. Đi thuyền du ngoạn trên sông Ngoài đi dạo, bạn có thể tận hưởng trải nghiệm chèo thuyền trên sống. Chỉ 1 chiếc thuyền nhỏ là đủ để bạn len lỏi khắp khu rừng và cảm nhận hệ sinh thái độc đáo trong khu rừng ngập mặn xứ Huế. Ghé thăm miếu cổ Ngôi miếu thờ bà Đức Thánh Mẫu sở hữu một bát nhanh đặc biệt. Tương truyền trận lụt lớn xưa đã cuốn bát nhang Đức Thánh Mẫu từ điện Hòn Chén trôi. Từ đó dân làng bắt đầu thờ tự Bà. Vốn nổi tiếng là nơi linh thiêng, dân làng vẫn thường đến đây dâng lễ. cúng bái. Ngoài ra, ngày giỗ Đức Thánh Mẫu rơi vào mùng 3/3 Âm lịch. Ăn gì ở Rú Chá? Nói đến “ẩm thực” Rú Chá, sao có thể không nhắc đến ông Đáp – bà Hồng ôn – mệ theo cách nói người Huế. Họ vốn là 2 vợ chồng tình nguyện canh giữ rừng hơn 30 năm. Vì lẽ đó nhiều người gọi 2 ông bà với biệt danh gần gũi là “Robinson xứ Huế”. Khách quen đến thì liên hệ với 2 người đặt cơm trước. Với khách qua đường, bạn chỉ cần ghé xin cơm và gửi lại chút tiền là được. Tuy đạm bạc nhưng trong nhà ôn mệ luôn sẵn cá đầm, gà vườn. Trải nghiệm “xin ăn” cũng rất thú vị đấy chứ? Nếu muốn ăn hải sản, bạn có thể tìm đến Cồn Tè. Trên đường về trung tâm Huế khoảng km, bạn có thể tạt vào các quán ăn theo chủ dẫn bảng chỉ dẫn vào Cồn Tè. Tầm nhiều khá nhiều người từ thành phố đến đây để thưởng thức hải sản giá rẻ và thư giãn. Gợi ý xem thêm Rừng ngập mặn là khu vực rừng bao gồm nhiều loại cây sống trong các khu vực nước mặn ven biển trong vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, nơi đây, những thực vật khác rất khó để sinh trưởng và phát triển. Phần lớn những khu vực này lộ ra khi thuỷ triều xuống thấp và bị ngập nước khi mực nước triều dâng lên. Chính vì những điều kiện khắc nghiệt đó nên chỉ có một số loại cây ngập mặn với các đặc tính của mình mới có thể thích nghi được. Đặc điểm rừng ngập mặn Hệ sinh thái thực vật và động vật tạo nên sự phong phú cho hệ sinh thái rừng ngập mặn. Để có thể tạo nên sự đa dạng và phong phú cho hệ sinh thái rừng ngập mặn thì cần phải có một số yếu tố sau Hệ sinh thái thực vật Hệ sinh thái thực vật ở rừng ngập mặn rất đa dạng và phong phú như sú, đước, vẹt, tràm, mắm… Đây là những loại thực vật đặc trưng nhất của rừng ngập mặn. Hiện nay còn có một số loại cây cỏ và một số loại cây bụi cũng có khả năng sống ở trong môi trường rừng ngập mặn rất nhiều. Điều này sẽ góp phần tạo ra sự đa dạng cho hệ sinh thái rừng ngập mặn. Những loại thực vật ở rừng ngập mặn thường phát triển với bộ rễ chùm giống như nơm, chúng phát triển một cách chằng chịt giúp chúng có thể phát triển và bám chắc trên nền đất. Việc những loại thực vật ở đây rễ được phát triển dạng chùm có thể giúp có công dụng trong việc giảm đi sức chảy của dòng nước và tạo điều kiện cho trầm tích được bồi tụ. Hệ sinh thái động vật Ở hệ sinh thái rừng ngập mặn ngoài sự phát triển của những thoại thực vật thì ở đây cũng là nơi sinh sống của rất nhiều loại động vật và phần lớn là những loại hải sản. Một số loại động vật sống dưới nước như tôm, cua, cá, rùa, sò và gồm nhất nhiều động vật đáy. Những loài động vật trên cạn như khỉ, cò... Nơi đây cũng là một một trường sống lý tưởng cho nhiều loài vi sinh vật như tảo, nấm và cây dương xỉ. Điều kiện sinh thái ở khu vực rừng ngập mặn Bên cạnh việc tìm hiểu khái niệm và định nghĩa về rừng ngập mặn là gì, chúng ta cũng cần lưu tâm đến các điều kiện sinh thái ở khu vực rừng ngập mặn. Dưới đây là một số nhân tố quan trọng Khí hậu Các yếu tố khí hậu như nhiệt độ, gió và lượng mưa là điều kiện ảnh hưởng đến phạm vi diện tích khu vực rừng ngập mặn và kích thước phát triển của các loài thực vật trong rừng như đước, trang, vẹt, sú… Địa hình Địa hình bờ biển nông cạn, ít sóng là điều kiện lý tưởng để rừng ngập mặn phát triển. Còn đối với những khu vực có bờ biển hẹp, sâu và khúc khuỷu thì thường không có sự xuất hiện của rừng ngập mặn tự nhiên. Thuỷ văn Các điều kiện như thuỷ triều, dòng hải lưu và dòng nước ngọt không chỉ có ảnh hưởng trực tiếp lên các loại thực vật trong rừng qua độ ngập nước, thời gian ngập nước, độ mặn… mà còn ảnh hưởng tới sự sinh trưởng và phát triển của các loài động thực vật trong rừng. Độ muối Đúng như tên gọi của nó, độ mặn trong nước đóng vai trò quan trọng ở các khu vực rừng ngập mặn. Độ mặn lớn hay nhỏ còn quy định sự phân bố khác nhau của các loài thực vật ngập mặn. Có nhiều loài cây chỉ phát triển được ở những độ mặn nhất định và lý tưởng nhất là khu vực có độ mặn từ 15 – 25‰. Vai trò quan trọng của rừng ngập mặn Rừng ngập mặn là gì? Vai trò của rừng ngập mặn ra sao? Có thể thấy, rừng ngập mặn ở Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung có nhiều vai trò đáng kể Đối với kinh tế – xã hội Cung cấp thực phẩm như thuỷ sản tôm, cá, mực…, mật ong, đường… Cung cấp một số loại cây thuốc nam có thể chữa bệnh thông thường như cây đước… Cung cấp gỗ và các sản phẩm làm từ gỗ. Tạo sinh kế cho người dân du lịch, nông nghiệp, thuỷ sản… Đối với hệ sinh thái Rừng ngập mặn chính là môi trường sống cho nhiều loài động vật và thực vật như vi khuẩn, nấm, xạ khuẩn… Du lịch sinh thái và trung tâm nghiên cứu khoa học Bảo vệ sự đa dạng sinh học Đối với môi trường Rừng ngập mặn có vai trò điều hoà khí hậu, làm mát mẻ hơn, giảm nhiệt độ và biên độ nhiệt độ. Nhờ các loại vi sinh vật mà rừng ngập mặn có thể phân huỷ các chất thải. Giảm thiểu tác hại của sóng, bão và nước biển dâng cùng với hiện tượng xâm nhập mặn vào sâu trong đất liền. Ngăn chặn quá trình xói mòn, lắng đọng trầm tích và mở rộng vùng đất liền. Hệ sinh thái rừng ngập mặn ở Việt Nam Hiện nay tổng diện tích rừng ngập mặn ở Việt Nam khoảng Ha. Với diện tích này thì Việt Nam đứng tốp đầu trong các quốc gia có diện tích rừng ngập mặn trên toàn thế giới. Do Việt Nam có khoảng 3260 km đường bờ biển và chạy dọc theo các tỉnh và thành phố, chính vì vậy mà rừng ngập mặn ở Việt Nam được phân bố dọc khắp đất nước hình chữ S. Ở Việt Nam có một số khu rừng ngập mặn lớn như rừng ngập mặn Cần Giờ, rừng ngập mặn Rú Chà – Huế, rừng ngập mặn nguyên sinh ở Tam giang, rừng ngập mặn ở Cà Mau. Nổi bật trong số đó là rừng ngập mặn Cần Giờ với tổng diện tích nên tới khoảng và đây cũng được mệnh danh là khu rừng ngập mặn đẹp nhất của khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên diện tích rừng ngập mặn ở Việt Nam đang có nguy cơ bị đe dọa nghiêm trong do thu hẹp về diện tác và ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Tình trạng bị thu hẹp này là do việc khai thác chặt phá rừng diễn ra một cách phổ biến và hàng ngày. Ngoài nguyên nhân ở trên thì có nguyên nhân về môi trường như gió bão, sóng biển làm biến mất các diện tích rừng cũng như môi trường bị ô nhiễm. Người đăng hoy Time 2020-10-02 155859

cây rừng ngập mặn